Welk brood is het beste?

Het is een omstreden voedingsmiddel: brood. De ene zegt dat het ontzettend slecht voor je is en de ander beweert dat je niet zonder kunt. De ene dag was brood nog een duivels product dat ervoor zou zorgen dat je dik werd, de andere dag was het iets waardevols voor vele voedingsstoffen zoals jodium en vitamine B.
Maar wat is nou de waarheid over brood? Ik wou dat ik het wist. Uren heb ik doorgebracht met Googlen naar het antwoord, maar helaas. Het viel niet uit de hemel neer.
Daarom heb ik zelf mijn conclusies getrokken. Grofweg kun je brood onderverdelen in drie soorten: volkoren, wit en bruin. Volkoren wil zeggen dat de hele graankorrel is gebruikt en is dus altijd het beste. Ook termen als 'voltarwe', 'volrogge' of 'volspelt' willen zeggen dat het VOLkoren is. Die kun je allemaal gerust eten. Dan wit brood. Lijkt me vrij vanzelfsprekend. Hoewel wit brood en volkoren brood in wezen niet zoveel verschillen qua voedingswaarde, bevat volkorenbrood aanzienlijk meer vezels. Maar niet alleen de vezels zijn het probleem. Wit brood wordt gemaakt van bloem, waarbij de kiem helemaal verwijderd is. Zo min mogelijk eten dus. Ik heb niets tegen het eten van brood, sterker nog, ik denk niet dat ik zonder zou kunnen! Maar ik eet NOOIT wit brood. Wit brood is de duivel.
Bruin brood zit ertussenin. Het bevat een deel van de zemels, maar is toch minder goed en ik eet ook geen bruin brood, slechts sporadisch als ik niet anders kan bijvoorbeeld op vakantie. En dan nog, neem ik vaak zelf brood mee zodat ik bij gebrek aan volkoren mijn eigen brood kan eten.

Dit zijn de 'klassieke' broden. Minder bekende - en gezondere - broden zijn o.a. roggebrood: dit is een Hollandse of Duitse specialiteit en is plat en lichtjes zoet, doordat er vaak een of andere stroop aan is toegevoegd. Het is ook redelijk zout maar rijk aan vezels (zo'n 10g per 100g). Hiervan heb je ook een speciale variant, namelijk pumpernickel. Dit is de beste soort roggebrood, omdat het altijd 100% zonder suiker of andere toegevoegde stoffen is!
Roggebrood heeft een aparte smaak, anders dan je van 'gewoon' brood gewend bent, dus proef eerst eens voor je massaal inslaat. De smaak went overigens wel, want de eerste keer dat ik Fries roggebrood at, jak!

Behalve roggebrood dat je gewoon in de supermarkt kunt krijgen, zijn er ook vele soorten brood met oergranen. Denk maar aan spelt, mengelingen met boekweit, haver of teff en emmer.
Deze broden worden gewoonlijk enkel in biologische winkels verkocht, alhoewel veel supermarkten nu ook biologisch brood verkopen, maar dat is nog niets vergeleken met het gigantische aanbod in de natuurwinkel. Deze broden zijn gezonder omdat er in biologische producten sowieso minder toegevoegde stoffen aanwezig moeten zijn, en omdat oergranen veel minder kans lopen op genetische manipulatie doorheen de jaren.

Dan is er nog een derde categorie, dat onrechtstreeks verbonden is met het tweede: zuurdesembrood. Het is misschien niet zo bekend, maar granen (en peulvruchten en noten) bevatten fytinezuur. Dit zuur heeft als eigenschap dat het bepaalde mineralen aan zich kan binden, wat leidt tot praktisch geen opname van die voedingsstoffen. Behoorlijk triest, als je het mij vraagt. Een oplossing hiervoor kan zijn om speltbrood te eten, dat tot 40% minder fytinezuur bevat dan tarwe, maar een nog betere oplossing is zuurdesembrood te eten. Door de vorming van zuurdesem verdwijnt het grootste gedeelte van dat fytinezuur op de een of andere manier, en krijg je vrije toegang tot je essentiele mineralen. Zuurdesembrood is doorgaans (de naam zegt het zelf) wat zuurder dan gewoon brood, maar het heeft ook een stevigere structuur en is minder lucht. Bovendien ontwikkelt het in de loop der tijd meer smaak, integendeel tot die gewone broden. Het wordt dus niet zo gauw oud.

Een laatste gezond soort brood is essenen- of kiembrood. Dit brood wordt gemaakt van gekiemde granen, in de oorspronkelijke variant met tarwe maar er zijn ook al rogge en speltvarianten op de markt, met of zonder toevoegsels zoals gember, lijnzaad of rozijnen. Deze categorie is misschien het gezondste van allemaal. Door het kiemen verdwijnt het schadelijke fytinezuur ook, bovendien wordt het zetmeel van de granen omgezet in licht verteerbare suikers. Er wordt gezegd dat kiemen de grootste levenskracht bevatten, en dat zou dan ook voor dit soort brood gelden. Helaas is het ook het duurste: bijna 3 euro voor een brood van 400g. Spaarzaam eten dus. Het smaakt ook niet zoals brood, maar heeft een licht zoete smaak, een beetje als peperkoek/ontbijtkoek. Er zullen mensen zijn die dit niet lusten en dat is geen probleem, maar probeer in ieder geval gezonder brood te eten dan je nu doet, of helemaal geen brood.
Essenenbrood is zeer lang houdbaar, en getoast is het ook prima als tussendoortje. Enkel in natuurvoedingswinkels te koop.

Zo, hopelijk heb ik jullie iets bijgeleerd over verschillende soorten brood. Het was niet de bedoeling mensen af te schrikken nog brood te eten, helemaal niet. Zoals ik al zei, ik zou niet zonder kunnen. Ik heb ooit tot 14 sneetjes op een dag gegeten, hoewel het tegenwoordig eerder 6-8 sneetjes op een dag zijn :) Maar ik blijf ervan genieten. Ik heb ook wel een paar broodloze dagen gehad met alleen knackebrod, muesli en granen als ontbijt en lunch, en dat beviel ook wel prima, maar ik merk dat zodra ik terug brood eet het toch te lekker is. Hm, nu ik dit zo typ, denk ik dat ik misschien een koolhydratenverslaving heb. Ben al trots dat ik het brood eten zo heb afgebouwd, maar er is nog werk aan de winkel. Ik hoop dat ik op een dag ook 100% kan genieten van mijn brood zonder me er druk om te maken dat ik nog 'moet' eten, want als ik brood eet wil ik minstens 6 sneetjes eten. Heel erg krom, ik weet het...